Yahudiliğin temel nitelikleri, onu diğer hak dinlerden ayıran başlıca unsurlardır. Yahudiliği, İslam, Hristiyanlık ve diğer dünya dinlerinden ayıran seçilmişlik, kutsal toprak, mabet
ve Mesih inancı gibi bazı temel özellikleri bulunmaktadır.
Yahudiliğin Temel Nitelikleri
- Seçilmişlik,
- Kutsal toprak,
- Mabet,
- Mesih inancı
Seçilmişlik
Yahudilere göre Tanrı, ataları İbrahim, İshak ve Yakup ile bir ahit kurmuş ve onların soyunu kendi özel milleti olarak seçmiştir. Bu nedenle Tanrı, tarih boyunca onlara sürekli destek olmuştur.
Onları Mısır esaretinden kurtarması için Hz. Musa’yı görevlendirmiş ve kurtuluşlarına doğrudan müdahale etmiştir. Kutsal kitap olan Tevrat’ı diğer uluslara vermezken, seçilmiş millet olarak kabul ettiği Yahudilere sunmuştur. Seçilmişlik anlayışı, tarih boyunca Yahudileri diğer milletlerden farklılaştıran önemli bir unsurdur.
Yahudiler, her türlü baskı ve zorluk karşısında millî ve dinî kimliklerini bu anlayış sayesinde koruyabilmişlerdir. Bu sebeple, yaklaşık iki bin yıllık sürgün döneminden sonra 1948’de bağımsız Yahudi Devleti’ni kurmuşlardır.
Kutsal Toprak
Yahudilik, diğer dinlerden farklı olarak belirli bir toprakla bütünleşmiş bir inanç sistemidir. Yahudiliğin temel kurum ve kuralları bu topraklar üzerinden şekillenmiş ve belirlenmiştir.
Tanrı tarafından belirlenen ve vaat edilen bu toprakların dışında Yahudilik yaşaması mümkün değildir. Zorunlu sürgün durumu dışında, Tevrat’ın emirlerine uyan Yahudilerin mutlaka bu topraklarda ikamet etmeleri gerekmektedir. Yahudi dini otoriteleri, şartları uygun olup da kutsal topraklarda yaşamayan Yahudileri Tevrat’ın emirlerine karşı gelmiş asi bireyler olarak değerlendirmektedir.
Yahudi inancına göre kutsal topraklar arasında yer alan Kudüs, dünyanın merkezî noktasıdır. Ölümden sonra dirilmenin bu yerden gerçekleşeceğine inanılır. Farklı bölgelerde gömülmüş olan Yahudiler, dirilme gününde yer altındaki kanallar aracılığıyla kutsal topraklara ulaşacak ve oradan yeniden dirileceklerdir.
Mabet
Yahudilik, aynı zamanda mabet merkezli bir inançtır. Yahudilikte birçok ibadet, mutlaka mabette yerine getirilmelidir. Ancak bu mabet, herhangi bir yerdeki bir Yahudi mabedi değil, Tanrı tarafından belirlenen ve Kral Süleyman tarafından inşa edilen Kudüs’teki Süleyman Mabedi’dir.
Bu mabedi Yahudiler arasında Bet-Hamikdaş olarak anılır. Tarih boyunca sıkça tahribata uğrayan ve en son 70 yılında tamamen yıkılan Süleyman Mabedi’nden yalnızca Batı Duvarı günümüze kadar gelebilmiştir. Batı Duvarı, günümüzde Yahudiler için büyük bir öneme sahiptir. Yahudiler, bu duvar önünde mabet yıkıldığı için yas tutar ve en kısa sürede yeniden inşa edilmesi için Tanrı’ya dua ederler.
Mesih inancı
Mesih terimi, Yahudilerin kutsal kitaplarında herhangi bir misyona sahip olan kişiler veya krallar için kullanılmaktadır. Yahudilerde Mesih beklentisi, 70 yılında Roma İmparatorluğu’nun Kudüs’ü işgal edip mabetlerini yıkmasının ardından belirginleşmiştir. Romalılar, mabedi yok etmekle kalmayıp Yahudilerin dini yapılarını da ortadan kaldırarak büyük bir baskı uygulamışlardır. Bu yıkım sonrasında Yahudiler, 1948 yılına kadar sürekli başka milletlerin hakimiyeti altında yaşamışlardır.
Bu durum, Davut soyundan gelecek ve onları kurtaracak olağanüstü güçlere sahip bir Mesih beklentisinin doğmasına yol açmıştır.
Yahudiliğin temel nitelikleri hakkında; seçilmişlik, kutsal toprak, mabet ve mesih inancı gibi konulara değinmiş olduk. Yahudilik hakkında bildiklerinizi aşağıdaki formu kullanarak bizimle paylaşabilirsiniz.
Ayrıca bakınız:
Yahudilik
Yahudi, İbrani ve İsrail Terimleri
Yahudiliğin Doğuşu ve Gelişmesi
Yahudiliğin On Temel İlkesi: On Emir
Günümüzde Yahudilik
Din Sosyolojisinin Ortaya Çıkışı